Van één-op-één begeleiding naar terug in de groep

Hoe help je een cliënt om zich thuis te voelen in een groep? 

Rik Kleinsmit werkt al 20 jaar in de gehandicaptenzorg. In die tijd heeft hij cliënten die individuele begeleiding kregen, al vaker geholpen om aan te sluiten bij een groep. Hoe pak je dit het beste aan? Hij deelt een casus en geeft tips. 

Behoefte aan contact 

“Een van mijn cliënten Ben* verhuisde naar een nieuwe groep en kreeg daar één-op-één begeleiding. Het team om hem heen had een andere werkwijze dan de andere bewoners en hun begeleiders. Zo heeft Ben bijna twee jaar geleefd, met steeds andere groepen die in de woning kwamen wonen. We merkten dat hij toe was aan contact en erbij wilde horen, maar het werd al snel te veel. Best een uitdaging dus. We besloten het contact langzaam op te bouwen.” 

Zorg afstemmen 

“De andere begeleiders van de groep waren best argwanend en vroegen zich af of Ben geen onrust ging brengen binnen de groep. Hij kan soms erg schreeuwen namelijk. Het is daarom belangrijk de begeleiding goed te informeren en de leuke kanten van de cliënt te laten zien. Voordat je cliënten gaat integreren moet je eerst als team één geheel worden. Daarom sloten we bij elkaars vergaderingen aan en stemden we de zorg af. Dat gaat van de visie op de zorg tot praktische zaken, zoals eet- en verzorgingsmomenten.” 

De juiste omstandigheden 

Je zorgt als begeleider voor de juiste omstandigheden. Hoe dat eruitziet, is beginnen op een goed moment; wanneer er geen verhoogde spanning is. Ik ben eerst met Ben een paar keer naar het dorpshuis geweest. Als het druk was, merkte ik dan zijn spanning steeg. Dan ging hij gedrag laten zien. Gelukkig kennen de mensen hem op het terrein, dus daar is begrip voor. Dat is essentieel voor een goede integratie, begrip en moeite van twee kanten. 

Frequentie opbouwen 

Het wennen aan elkaar pak je rustig en stapsgewijs aan. Zo nam ik Ben de eerste keer alleen mee voor een kop koffie. Vervolgens bouwde ik de frequentie op om te zien hoe dat ging. Als je namelijk te snel gaat, schiet ofwel de cliënt in paniek ofwel de groep waarbij diegene integreert.  

Rust, veiligheid en geduld 

Op de groep werden kaarsjes aangestoken en gebedjes en liedjes gezongen. Ik merkte dat dit Ben goed deed. Hij herkende het van vroeger en dat bracht hem rust en veiligheid. Na een tijdje raakt de groep meer gewend aan de cliënt. Doordat het verstandelijke niveau lager is, kan dit best lang duren. Soms zelfs een paar jaar.  

Stabiele omgeving 

Als er wijzigingen in het team komen, maakt dit de integratie moeilijker. Voor de integratie is het beter als het team zo stabiel mogelijk blijft. Dan is er sprake van verandering, maar is het team eromheen stabiel. Sowieso is het een proces van vallen en opstaan. Als het niet goed gaat, proberen we het de dienst erop gewoon weer. Geduld is bij integratie een schone zaak! 

* De naam van de cliënt is gefingeerd wegens privacy redenen.